Kategoria: polityka

Finlandia 1944 – Ukraina 2025?

Z cyklu: Obserwatorium nordyckie W Dagens Nyheter Anna-Lena Laurén przypomina dzisiaj dramatyczne okoliczności zawarcia przez Finlandię rozejmu z ZSRR w 1944 roku i zestawia je z obecną sytuacją Ukrainy. Po „wojnie kontynuacyjnej” Finlandia znalazła się w sytuacji bez wyjścia: musiała zerwać sojusz z Niemcami, oddać 12% swojego terytorium (w tym Karelię i Wyborg), zapłacić gigantyczne […]

Kanonizacja kultury w Szwecji? Pippi jednak rządzi — choć w dziwnym czasami kontekście „latającego Jakuba”

Pippi jest, ale nie ma Abby. Jest „latający Jakub”, (zob. przepis na końcu tego tekstu) ale nie ma słynnego kwaszonego śledzia czy słynnych szwedzkich klopsików mięsnych, albo last but not least — fiki jako instytucji społecznej związanej z jedzeniem i piciem. Szwedzki kanon kultury — most czy mur?Jest! Po dwóch latach intensywnych prac specjalny komitet […]

Demokracja i autonomia uniwersytetów w obliczu testów na obywatelstwo (przypadek testów w Szwecji i Polsce)

W Szwecji trwa spór dotyczący testu na obywatelstwo, który budzi kontrowersje w akademickich kręgach. Krytycy argumentują, że może on służyć do selekcji, a nie integracji. Dyskusja wskazuje na fundamentalne pytania o tożsamość obywatela oraz granice współczesnej demokracji, widoczne także w innych krajach.

Stubb i Nawrocki: Szept na greenie, krzyk na siłowni

Zełenski w czerni, Stubb na greenie, list żony do Melanii – polityka dziś to teatr imponderabiliów. A Nawrocki? Zamiast być „szeptuchą Trumpa”, zostałby co najwyżej „sapaczem” na siłowni. Polityka międzynarodowa coraz częściej rozgrywa się w świecie imponderabiliów – rzeczy pozornie lekkich, nieważkich, a jednak decydujących o obrazie i sile przywództwa. Wystarczy spojrzeć na ostatnie dni: […]

Niepokój o duch Helsinek

Helsiński duch na zakręcie – mój osobisty niepokój W sierpniu 1975 roku, w Helsinkach, przy jednym stole usiedli przywódcy 35 państw Europy, a także USA i Kanady. Podpisali wtedy Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie – dokument, który miał utrwalić powojenny porządek, zmniejszyć ryzyko konfliktów i wzmocnić zaufanie między blokami Wschodu i Zachodu. […]

Polityka antynaukowa Trumpa: skutki dla badań w Europie

W 2020 roku „Scientific American” jako pierwszy magazyn zdecydował się przeciwstawić Donaldowi Trumpowi, ostrzegając przed jego zagrożeniem dla nauki i zdrowia publicznego. Jego antynaukowa polityka wpływa na amerykańskie i europejskie instytucje badawcze, prowadząc do finansowych cięć projektów związanych z różnorodnością i inkluzją, w tym w Szwecji.

Znaczenie językowej tożsamości w dyplomacji. Hasło: imponderabilia i Pete Hegseth

Z cyklu: Obserwatorium nordyckie Podcast do posłuchania na podstawie tego wpisu na YouTube: Podcast na Spotify tutaj W kontekście polityki zagranicznej USA zwłaszcza względem krajów nordyckich interesującym przykładem imponderabiliów – czyli niewymiernych czynników wpływających na relacje międzynarodowe – jest postać Pete’a Hegsetha. W artykule Görana Erikssona z 10. maja 2025 dla „Svenska Dagbladet” (w którym […]

Tesla i Musk. Obserwatorium Nordyckie donosi, że minister Nitras jest sławny

Jak podaje Dagens Nyheter w dziale ekonomicznym, wielu szwedzkich właścicieli Tesli dystansuje się od firmy z powodu kontrowersyjnych działań jej dyrektora generalnego, Elona Muska. Krytyka dotyczy jego zaangażowania w politykę oraz publicznych wypowiedzi, które wielu uważa za nieodpowiednie. W rezultacie, niektórzy właściciele rozważają sprzedaż swoich pojazdów lub rezygnację z przyszłych zakupów Tesli.  Część właścicieli Tesli […]

Obserwatorium nordyckie: Polska i Donald Tusk oczami Szwedów

Fredrik Johansson w artykule dla Svenska Dagbladet przedstawia Donalda Tuska jako nowoczesnego lidera, który inspiruje Polskę do bycia przykładem dla Europy. Polska, inwestując w obronność i stabilność, obiera kierunek, gdy inne kraje zmagają się z kryzysami. Przekonania Tuska o odpowiedzialności Europy za własne bezpieczeństwo wzmacniają tę pozycję.