Kategoria: polityka społeczna

Alumni – tajna broń uniwersytetu?

W refleksjach nad ideą uniwersytetu zwykle skupiamy się na jego wewnętrznych funkcjach: dydaktyce, badaniach, produkcji i obiegu wiedzy. Rzadziej natomiast dostrzegamy, że o sile uczelni decydują także aktorzy stojący nieco z boku – absolwenci. To oni tworzą unikatowe sieci społeczne, które w niektórych systemach akademickich urastają do rangi strategicznej „tajnej broni”. Na łamach Svenska Dagbladet […]

Kanonizacja kultury w Szwecji? Pippi jednak rządzi — choć w dziwnym czasami kontekście „latającego Jakuba”

Pippi jest, ale nie ma Abby. Jest „latający Jakub”, (zob. przepis na końcu tego tekstu) ale nie ma słynnego kwaszonego śledzia czy słynnych szwedzkich klopsików mięsnych, albo last but not least — fiki jako instytucji społecznej związanej z jedzeniem i piciem. Szwedzki kanon kultury — most czy mur?Jest! Po dwóch latach intensywnych prac specjalny komitet […]

Demokracja i autonomia uniwersytetów w obliczu testów na obywatelstwo (przypadek testów w Szwecji i Polsce)

W Szwecji trwa spór dotyczący testu na obywatelstwo, który budzi kontrowersje w akademickich kręgach. Krytycy argumentują, że może on służyć do selekcji, a nie integracji. Dyskusja wskazuje na fundamentalne pytania o tożsamość obywatela oraz granice współczesnej demokracji, widoczne także w innych krajach.

Stubb i Nawrocki: Szept na greenie, krzyk na siłowni

Zełenski w czerni, Stubb na greenie, list żony do Melanii – polityka dziś to teatr imponderabiliów. A Nawrocki? Zamiast być „szeptuchą Trumpa”, zostałby co najwyżej „sapaczem” na siłowni. Polityka międzynarodowa coraz częściej rozgrywa się w świecie imponderabiliów – rzeczy pozornie lekkich, nieważkich, a jednak decydujących o obrazie i sile przywództwa. Wystarczy spojrzeć na ostatnie dni: […]

Niepokój o duch Helsinek

Helsiński duch na zakręcie – mój osobisty niepokój W sierpniu 1975 roku, w Helsinkach, przy jednym stole usiedli przywódcy 35 państw Europy, a także USA i Kanady. Podpisali wtedy Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie – dokument, który miał utrwalić powojenny porządek, zmniejszyć ryzyko konfliktów i wzmocnić zaufanie między blokami Wschodu i Zachodu. […]

Czy Muminki są zbyt kontrowersyjne? Bobek usunięty z wystawy Tove Jansson w Nowym Jorku

Wydawałoby się, że Tove Jansson, autorka Muminków, jest dziś postacią nie do ruszenia przez poprawność polityczną. Jej twórczość przez dekady uchodziła za bezpieczną przystań: pełną empatii, ironii, głębi egzystencjalnej i otwartości na różnorodność. A jednak latem 2025 roku w samym sercu Nowego Jorku wybuchła kontrowersja, która pokazuje, jak kruche potrafią być dziś granice kulturowej interpretacji. […]

Polityka antynaukowa Trumpa: skutki dla badań w Europie

W 2020 roku „Scientific American” jako pierwszy magazyn zdecydował się przeciwstawić Donaldowi Trumpowi, ostrzegając przed jego zagrożeniem dla nauki i zdrowia publicznego. Jego antynaukowa polityka wpływa na amerykańskie i europejskie instytucje badawcze, prowadząc do finansowych cięć projektów związanych z różnorodnością i inkluzją, w tym w Szwecji.

85-lecie końca fińskiej „zimowej wojny”: Muminki w kontekście historycznym

Zimowa wojna zakończyła się 13 marca 1940 roku, a Finlandia, mimo utraty części terytorium, zachowała niepodległość. Tove Jansson, autorka Muminków, inspirowała się doświadczeniami wojennymi, które wpłynęły na jej twórczość. Muminek, z medalem symbolizującym ducha walki, stał się alegorią fińskiego oporu.

Kultura Szwecji: Bullerbyn jako Symbol

Simon Superti w piosence „Bullerbyn är död” krytycznie odnosi się do iluzorycznej wizji Szwecji jako bezpiecznego miejsca, wskazując na społeczny niepokój po tragicznych wydarzeniach w Örebro. Utwór dekonstruuje mit Bullerbyn, ukazując rosnące nierówności i przemoc, i stawia pytanie o nową tożsamość współczesnej Szwecji.