Definicja ze Słownika terminologii medialnej, pod red. W. Pisarka, Kraków 2010.
Dziennikarstwo śledcze – w USA określane mianem investigative reporting, to rodzaj dz., w którym DZIENNIKARZ zbiera materiały i stosuje metody podobne do metod pracy organów ścigania w celu ukazania nie- prawidłowości życia społecznego, występujących w gospodarce, polityce, wśród zorganizowanych grup o charakterze niejawnym bądź przestępczym. Dz. ś. w Polsce rozwijało się w l. 1918–1939 i dopiero po 1989 r. W okresie powojennym przestój spowodowały autorytarne rządy, niepozwalające dziennikarzom na kontrolę władzy. Podstawą dobrego dz. ś. jest ciekawość świata, odwaga w poszukiwaniu prawdy i dociekliwość. KWZ
Według innych dostępnych źródeł można podsumować:
Dziennikarz śledczy jest unikalnym typem reportera, który koncentruje się na dokładnym badaniu i analizie tematów, często związanych z polityką, przestępczością czy korupcją. Istotne cechy dobrego dziennikarza śledczego obejmują:
1. **Umiejętność analitycznego myślenia**: Dziennikarze śledczy muszą być w stanie analizować duże ilości informacji, często z różnych źródeł, aby zrozumieć całą historię.
2. **Cierpliwość i wytrwałość**: Śledztwo może trwać miesiącami, a nawet latami. Dziennikarze śledczy muszą być wytrwali i cierpliwi, nawet jeśli początkowe wyniki są niewielkie.
3. **Dokładność i uwaga do detali**: Błędy w sprawozdaniach mogą być kosztowne, zarówno prawnie, jak i dla wiarygodności dziennikarza.
4. **Umiejętność prowadzenia wywiadów**: Dziennikarze śledczy muszą być w stanie zadawać trafne pytania i efektywnie komunikować się z różnymi źródłami.
5. **Odporność na stres**: Praca w dziennikarstwie śledczym często wiąże się z presją czasu, koniecznością radzenia sobie z trudnymi osobami czy organizacjami, a także z ryzykiem konfrontacji.
6. **Zasady etyczne**: Dziennikarze śledczy muszą przestrzegać standardów etycznych, które zapewniają prawdziwość, bezstronność i odpowiedzialność.
7. **Umiejętność prowadzenia badań**: Wykorzystywanie narzędzi do badania danych, umiejętność korzystania z różnych źródeł i umiejętność zrozumienia skomplikowanych dokumentów są kluczowe w tej roli.
8. **Dyskrecja**: Często muszą prowadzić swoje badania w tajemnicy, aby chronić swoje źródła lub element zaskoczenia.
Te cechy, w połączeniu z solidnym doświadczeniem w dziennikarstwie i dogłębną wiedzą na temat tematu badania, są niezbędne dla skutecznego dziennikarza śledczego.
Dariusz Joński wydał razem z Michałem Szczerbą Wielkie żniwa. Jak PiS ukradł Polskę Kraków, Znak 2023.
Ze współautorem książki Dariuszem Jońskim rozmawia Jarosław Płuciennik. Podcast do odsłuchania w Spotify, Apple Podcasts, Google Podcasts, czy na YouTube. Poniżej Spotify i YouTube. Szukajcie „Polska Fika”
Prof. Jarosław Płuciennik 